H Oγκολογική Xειρουργική είναι ο η υποειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής που είναι εστιασμένη και ασχολείται με τη χειρουργική θεραπεία του καρκίνου, με την πλήρη εξαίρεση δηλαδή των κακοήθων όγκων που αναπτύσσονται στα διάφορα όργανα, με τα οποία ασχολείται η Γενική Χειρουργική. Για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η ίαση, η Ογκολογική Χειρουργική διέπεται από συγκεκριμένες απαράβατες αρχές οι οποίες πρέπει να τηρούνται σε κάθε επέμβαση και οι οποίες είναι οι εξής:
1. Ριζικότητα
Η βασικότερη αρχή στις ογκολογικές επεμβάσεις είναι η πλήρης εξαίρεση του τμήματος ή ολόκληρου του οργάνου στο οποίο έχει αναπτυχθεί ο κακοήθης όγκος σε υγιή όρια.Για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητη η αφαίρεση μαζί με το τμήμα του οργάνου που πάσχει και η αφαίρεση φυσιολογικών-υγιών ιστών γύρω από αυτό. Ο λόγος είναι ότι κάποια καρκινικά κύτταρα, τα οποία δεν φαίνονται ακόμα και αν χειρουργούσαμε με μικροσκόπιο, μπορεί να έχουν μεταναστεύσει πιο μακριά από τον ίδιο τον όγκο και επειδή δεν συνιστούν μάζα να μην φαίνονται κατά τις προεγχειρητικές απεικονιστικές εξετάσεις ή κατά τη διάρκεια της επέμβασης, οπότε έχουν θεσπιστεί συγκεκριμένα όρια εξαίρεσης με βάση παγκόσμιες πολυκεντρικές μελέτες. Για παράδειγμα για ένα όγκο στο παχύ έντερο, για να θεωρηθεί μια επέμβαση θεραπευτική πρέπει το παρασκεύασμα (το κομμάτι του οργάνου που αφαιρείται) να περιλαμβάνει το λιγότερο 5 εκατοστά εντέρου μετά τον όγκο (περιφερικά) και 10-15 εκατοστά πριν από αυτόν (κεντρικά).
2. Αφαίρεση Λεμφαδένων (Λεμφαδενικός Καθαρισμός)
Μια εξίσου απαράβατη αρχή στην Ογκολογική Χειρουργική για να θεωρηθεί μια επέμβαση θεραπευτική, είναι η αφαίρεση συγκεκριμένου αριθμού λεμφαδένων μαζί με το τμήμα ή ολόκληρο το όργανο που πάσχει. Με βάση κλινικές μελέτες που οφείλει να γνωρίζει ο χειρουργός, υπάρχει ένας ελάχιστος αριθμός λεμφαδένων που πρέπει να αφαιρείται έτσι ώστε να θεωρείται θεραπευτική η επέμβαση, να μπορεί να σταδιοποιηθεί σωστά ο όγκος και να αποφασισθεί η ανάγκη της συμπληρωματικής-επικουρικής θεραπείας. Για παράδειγμα στις κακοήθεις παθήσεις του στομάχου πρέπει να αφαιρούνται τουλάχιστον 15 λεμφαδένες ενώ στο παχύ έντερο τουλάχιστον 12. Αυτός είναι ο ελάχιστος αριθμός εκτομής λεμφαδένων που αυξάνεται φυσικά όσο ριζικότερος είναι ο χειρουργός. Είναι αποδεδειγμένο ότι ο επαρκής λεμφαδενικός καθαρισμός οδηγεί στη σωστή σταδιοποίηση της νόσου και σχετίζεται με σαφώς καλύτερη πρόγνωση.
3. Καθαρό χειρουργικό πεδίο – Ελάχιστος τραυματισμός ιστών
Ο σεβασμός των ιστών που δεν σχετίζονται με την περιοχή της πάθησης είναι απαραίτητη αρχή για οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση και ειδικά ογκολογική. Έτσι αποφεύγονται τραυματισμοί ανατομικών στοιχείων που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε επανεπέμβαση ήδη ταλαιπωρημένους οργανισμούς και η δημιουργία εκτεταμένων συμφύσεων που προκαλεί και λειτουργικά προβλήματα στους ασθενείς μετεγχειρητικά αλλά και στην περίπτωση μετάχρονης επέμβασης για οποιοδήποτε λόγο, τεχνικά προβλήματα στο χειρουργό.
4. Απουσία αιμορραγίας
Η όσο το δυνατόν περισσότερο αναίμακτη χειρουργική τεχνική είναι εξαιρετικά σημαντική για την ασφαλή, ριζική και ορθή θεραπευτική επέμβαση. Επίσης όπως έχει αποδειχθεί στην επιστημονική ιατρική κοινότητα οι ασθενείς που δεν μεταγγίστηκαν λόγω αιμορραγίας κατά τη διάρκεια της ογκολογικής τους επέμβασης έχουν καλύτερη μακροπρόθεσμη εξέλιξη.
5. Σχεδιασμός θεραπείας κατόπιν σταδιοποιήσεως της πάθησης – Ογκολογικό Συμβούλιο για κάθε ασθενή
Ο επαρκής ογκολογικός χειρουργός γνωρίζει ότι η θεραπεία σχεδιάζεται μετά την προεγχειρητική σταδιοποίηση της νόσου βάσει κλινικών, εργαστηριακών, απεικονιστικών και παθολογοανατομικών ευρημάτων και μετά από αξιολόγηση των στοιχείων του οργανισμού του ασθενούς(πχ πόσο αντέχει μια μεγάλη επέμβαση) και της ογκολογικής παθήσεως του στο Ογκολογικό Συμβούλιο, όπου μαζί με το χειρουργό συμμετέχουν οι συναφείς ειδικότητες (Ογκολόγος, Ακτινοθεραπευτής, Ακτινολόγος, Παθολογοανατόμος, Γαστρεντερολόγος, Ενδοκρινολόγος κλπ) και καθορίζουν αναλόγως σταδίου την κατάλληλη, ενδεδειγμένη και επιστημονικά αποδεκτή αντιμετώπιση με σκοπό πάντα την ίαση.
6. Υποσταδιοποιήση
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ασθενών, στους οποίους κατά τη στιγμή της διάγνωσής τους η βλάβη μπορεί να είναι τόσο εκτεταμένη που τις περασμένες δεκαετίες να θεωρούνταν ανεγχείρητη και μη θεραπεύσιμη. Στη σύγχρονη εποχή η ιατρική και οι κλάδοι της έχουν εξελιχθεί και εξελίσσονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συγκεκριμένες μέθοδοι με τις οποίες επιτυγχάνουμε συρρίκνωση και υποσταδιοποίηση του όγκου, έτσι ώστε να καταστεί χειρουργήσιμος και δυνητικά ιάσιμος.
